Lichting 2022: RITCS

© A Bird with Your Name (Leon Decock)
© A Bird with Your Name (Leon Decock)
Fri, 02/10/2023 - 11:13

Lichting 2022: RITCS

Michael Abay’s Klette liep tijdens Kortfilmfestival Leuven behoorlijk in de kijker en werd er met een Wildcard van het Vlaams Audiovisueel Fonds bekroond. Ook enkele andere RITCS-afstudeerfilms passeerden ondertussen op nationale festivals de revue. Een overzicht van alle afstudeerwerken aan de oudste filmschool van het land, in film, documentaire en animatiefilm.

Why Did The Man Cross The River? is een knipoog naar de fatale levensweg van een ander dier uit het dierenrijk, maar Hannah Manise focust zich in haar masterfilm maar al te graag op de mens. Een 21ste-eeuwse Icarus komt terecht in het Griekse dodenrijk waar Charon hem opwacht om de rivier over te steken naar zijn finale plaats. De ingenieuze Icarus hackt  Charons regels en zet zo de mythologie naar zijn hand. Het is niet duidelijk wat dat hem bij het einde van de film oplevert, maar wat wel overduidelijk is: Manise’s animatiestijl is verfijnd en intelligent.

In een stadje dat aan Tattooine uit Star Wars doet denken, ontdekt een robot dat hij een systeemupdate moet uitvoeren. Dat betekent: al het eigen geheugen wissen en migreren naar een nieuw stadje. Andere robots gaan hem maar al te graag voor, maar zelf vindt hij die opgave behoorlijk zwaar. De spanning en de dynamiek van Up-to-date mocht en kon gerust hoger in deze voor de rest geweldig dystopische conceptfilm van Lenny Pannekoucke. 

Een hamster die eerder op een vos lijkt en een aardappel die doet denken aan Mr. Potato Head uit Toy Story – maar toch ook helemaal niet. Going Potato van Jonas Callebert is een rien ne va plus-vertoning van vijf minuten waarin de bovenvermelde patat maar al te graag een wilde dagdroom uit de doeken doet. Daarin wordt pas laat duidelijk wat de hele bedoeling is – namelijk dat er geen bedoeling is. Het is meteen de sterkte en de achilleshiel van Calleberts doldwaze animatiefilm.
 

© Why Did The Man Cross The River? (Hannah Manise)
© WHY DID THE MAN CROSS THE RIVER? (HANNAH MANISE)

 

In Home van Laura Van Parys probeert een klein beestje in een Pokémon-achtig universum terug thuis te raken na een storm. De kinderlijke humor en narratieve boog volgen de kneepjes van het vak, maar de personages mochten meer consistent en de avonturen meer uitgediept. 

Aster, een depressief meisje, probeert in Despresso van Fiona Desmet de band met haar vader (terug) op te bouwen. Als harde, koffieverslaafde werker kijkt hij niet naar haar om. Of de toenadering er écht komt, is helaas niet duidelijk. De film bevat veel herhalingen van doffe conversaties en platte gebeurtenissen, iets wat Aster juist probeert te verbeteren…

In Facade van Jehane Razzaq vinden we een schijnbaar gewone en vrolijke jonge vrouw die zichzelf thuis al gauw omtovert in een zelfvernietigende gek. Het is enorm intrigerend om in deze animatiefilm een femme fatale op haar eentje en in een huiselijke context terug te vinden. Is ze een suïcidale sex bomb? Een narcist met borderline? Wat er ook achter haar façade zit, de vier minuten monoloog staan volop in vuur en vlam.

A Bird with Your Name van Leon Decock [coverfoto], deel van de studentenkortfilmcompetitie van Film Fest Gent, lijkt in het begin op een los exposé over de vogelpassie van zijn vader. De verhaalfragmenten lijmen zich echter hoe langer hoe beter vast om een intrigerende documentaire te vormen. Doorheen het relaas van vader en zoon zitten op de achtergrond, afwezige moederfiguren te praten. Het witte doek dat als overhead notities toont van vaders vogelboek en de mooi bewegende en vervagende zwart-witfoto’s zorgen voor een verkwikkelijke film rond dit nochtans lastig interessant te maken onderwerp. Goed voor een speciale vermelding van de VAF Wildcard Filmclab jury.

 

© From Moerbeke with Love (Laura De Baudringhien)
© FROM MOERBEKE WITH LOVE (LAURA DE BAUDRINGHIEN)

 

Leon Decock verzorgt in Transit van Michiel Zeguers dan weer de cinematografie. In een busrit langs onafgewerkte megaprojecten in Spanje vertelt de filmmaker over de zin en de onzin, de schoonheid en de lelijkheid van deze desolate transitplaatsen. Die zijn opvallend  mooi in beeld gebracht. Maar samen met de gedachten van de filmmaker dwaalt helaas ook de film zelf wat af. In het doelloos geworden landschap verdwijnt langzaam maar zeker ook het doel voor de kijker, die tegelijk mag genieten van én verontwaardiging voelen over de plaatsen die Zegeurs aandoet.

Met From Moerbeke with Love levert Laura De Baudringhien een klassieke documentaire af over de Poolse diaspora in België. Links tussen België en Polen worden prachtig verweven, zoals in waarden en normen, of in humor en werkethos. Los van alle stereotypen is het werk een mooi op zichzelf staand mini-universum met onvermijdelijke dualiteiten, maar ook met een duidelijk positief en verbindend verhaal. De Baudringhien zet daarnaast standvastig het standpunt van de vrouw centraal: onmiskenbaar krachtig en mooi.

Een jong koppel wordt zowel binnen als buiten hun relatie geconfronteerd met afstand. In Between van Marie Janssens toont scherp een lange afstandsrelatie met als kenmerken: de ‘alles is oké’-houding van het meisje, een ontluikend machisme bij de jongen, de gedeelde zoomcalls, de eigen vrije data in de agenda. Beiden worstelen niet alleen met hun eigen  goede en slechte eigenschappen maar ook om die bij de ander te aanvaarden of veranderen.

elle van Jana Van Brussel draait rond twee zussen die de rol van interviewer en geïnterviewde opnemen in een intiem gesprek over borderline. De eerlijke en heldere gedachten en gevoelens van de ene zus worden door de andere in een donkere, schimmige cinematografie gegoten. Die twee uitersten lijken in het begin met elkaar te botsen, maar versterken elkaar hoe langer hoe meer – eerlijkheid duurt het langst. Van Brussel breekt daarmee een belangrijk taboe en brengt bovendien een verhaal over familie, lichamelijkheid en connectie.

 

© Klette (Michael Abay)
© KLETTE (MICHAEL ABAY)

 

YURT van Cagri Yilmaz is een indringend verhaal over de Turkse diaspora. Levent en zijn ouders migreren terug van België naar Turkije, maar West en Oost botsen geregeld met  elkaar. Bij de oudere generatie zijn die spanningen duidelijk aan de oppervlakte voelbaar. Des te mooier dan, hoeveel  Yirmaz kan tonen via de eenvoudige, doordringende blikken van de zwijgzame Levent: van vertwijfeling rond zijn identiteit, tot verbinding. 

Ook de zon ging onder van Djurre Van Dijck is een huis clos op kantoor. Met zijn fantastische script en onbeweeglijke stijl voelt de film aan als een toneelstuk. Een nutteloze stoelendans doet denken aan Les Chaises van Eugène Ionesco, maar dit theatrale gebeuren verdiende qua camerawerk toch een dynamischer aanpak à la Het Eiland of The Office. De slapstick blijft je aandacht erbij houden, maar laat je dus niet afleiden door de slome camerabewegingen — of het continue brandalarm.

Voor Belgische kortfilmmakers blijken campings een populaire setting om jeugdthematieken te onderzoeken, denk maar aan Zonder Meer en Fien, Jip en Fien. In Wild Vlees van Nathan Naenen volgen we Bram die zijn seksualiteit ontdekt en tegelijk nieuwe ideeën krijgt over over vriendschap en affectie. Bij elke confrontatie met zijn broer, zijn vrienden en campingbewoners botsen zijn prille waarden en normen met de grenzen (of liever: de grenzeloosheid) van de puberteit. 

In Finns Hiel van Cato Kusters — verkozen tot Beste Belgische Studentenkortfilm op Film Fest Gent — boksen Arthur en Finn hun eigen onzekerheden weg. Finns hielblessure brengt de twee jongens samen en onthult een aantal dieper liggende wondes. De dromerige camerabewegingen zetten de zelfredzaamheid van het duo goed in de verf. De jonge acteurs Brecht Dael en Mo Bakker doen zeer hun best, maar gaan finaal helaas gebukt onder een geforceerd scenario.

Een Klette, zo noemen ze in Brussel iemand die niet van aanpakken weet. De gelijknamige film van Michael Abay won een VAF Wildcard en volgt de 26-jarige Morgane, die nog altijd bij haar moeder woont. Ze zit op vele vlakken vast: in haar studies, in haar relaties. In tegenstelling tot veel andere studentenfilms portretteert Abay Brussel op een evenwichtige, licht humoristische manier: met rasechte Dansaertvlamingen die haar omringen, probeert Morgane de film over zichzelf naar een onvermijdelijk open einde te leiden. 

Dat Abay's film een Wildcard in de wacht wist te slepen zegt, we moeten eerlijk zijn, misschien meer over de schaarse concurrentie in de categorie fictie dan over de uitzonderlijke kwaliteit van de film.

In de reeks Lichting bespreekt de redactie de afstudeerfilms aan de Vlaamse en Brusselse filmscholen. Het verslag heeft aandacht voor terugkerende tendensen, en dat wat positief opvalt.

De afstudeerwerken van Anne Jan Sijbrandij (Nusa Ina) en Tim Truyens (INERT) werden in dit verslag niet besproken.