Mars, Oman

© Mars, Oman (Vanessa del Campo, 2018)

Mars, Oman

Astronauten zetten voet op de rode aarde van de Oman-woestijn voor de ongelovige ogen van de bedoeïen. Twee middelbare schoolmeisjes bouwen kastelen in de lucht. Een jonge jongen traint om zo ver mogelijk te springen. Elk personage lijkt zich af te vragen wat hun plaats in het universum is.

Kennelijk bestaat er zoiets als analoge astronauten: mensen die participeren in gesimuleerde Marsmissies, missies die op aarde worden georganiseerd in een omgeving die erg op Mars lijkt. Zo’n project vond plaats in februari 2018, in de woestijn van Dhofar, Omen, waar zes analoge astronauten vier weken lang leefden zoals ze op een nederzetting op Mars zouden doen. Een test in fysieke uithouding, in materiaal en psychologische beproeving. Die info kom je niet te weten in Mars, Oman van Vanessa del Campo, dus dat geven we maar mee.

Haar film volgt dan wel enkele van die analoge astronauten, maar del Campo houdt netjes in het midden wat er exact gebeurt tijdens zo’n experiment en kruist dit verhaal met bespiegelingen van bedoeïen (nomadische woestijnbewoners), met de verveling van de kinderen, met nieuwsgierige kamelen, en met een parallel verhaal over twee meisjes die ruimtewetenschappers lijken.

Het is daardoor niet meteen duidelijk of de astronauten bij de opzet horen, of werkelijk deel zijn van een wetenschappelijk project. Dat maakt eigenlijk niet uit, want Mars, Oman is “een creatieve documentaire,” aldus del Campo zelf. De korte docu is niet enkel creatief maar tegelijk ook  statisch en observerend — en soms absurd in het terloopse, zie de zichzelf krabbende kamelen. Voor de filmmaker — van opleiding trouwens ruimtevaartingenieur — was Mars, Oman een reflectie over “het leven in dit universum, de relatie tussen nomadisme, exploratie, kolonialisme en vrijheid”. Del Campo schreef, regisseerde, monteerde en filmde alles zelf.

Grote levensvragen dus, maar als kijker word je toch vooral gevoerd door op zichzelf staande lange beelden, zoals wanneer een jongen aan verspringen doet in de woestijn, of zich daar wast in een plastieken zwembadje. Of wanneer een grootvader zijn jongen wat bijbrengt over de namen van verschillende sterren, zoals hij die kent en die duidelijk verschillen met de op school aangeleerde namen.

De beelden van de analoge astronauten zijn mooi en surreëel maar gelden meer als cement en paradox tussen, en met, dit bedoeïenleven. “Maar waarom leven ze in de moeilijke omstandigheden van de woestijn?”, vraagt een leerkracht in Mars, Oman aan haar klas. Het antwoord kom je niet te weten. De schoonheid van dit alles primeert, tot de laatste scène aan toe.

20.04.2019
TEKST DOORTEXT BY
Credits
Scenario Script Miquel Sureda, Vanessa del Campo Camera Vanessa del Campo Montage Montage Karel de Cock, Vanessa del Campo Sound Geluid Asma Albadi, Anna Novell, Miquel Sureda Production Productie Emmy Oost Distributor Distributeur Cassette for timescapes Film School Filmschool LUCA School of Arts, Sint-Lukas Brussel