Incident by a Bank

Incident by a Bank (Ruben Östlund, 2012)

Incident by a Bank

De korte film die ondertussen tweevoudig Gouden Palmwinnaar Ruben Östlund in 2010 al op de kaart zette: Incident by a Bank is gebaseerd op waargebeurde feiten en ensceneert een  surreële, mislukte bankoverval. De filmmaker zag die voor eigen ogen plaatsvinden in 2006, in het centrum van Stockholm.

De film is opgebouwd uit één shot waarin een kleine honderd figuranten zorgvuldig het bijzondere voorval uitbeelden. Ondertussen observeert Östlund het menselijk gedrag, als individuen, maar ook als groep. Hoe reageert iemand op deze gebeurtenissen? Wie grijpt in? Hoe verlammend werkt het bystander effect? Östlund vertaalt die interesses ook naar zijn beeldtaal, met een camera die het gedrag van een bewakingscamera overneemt, inzoomend en schuivend om zijn blik, en daarmee de onze, steeds opnieuw te kadreren.

Door de toeschouwer op een steriele afstand van de actie te houden, verlegt Östlund langzaam de focus van de overval naar wie op veilige afstand getuige is van de situatie. De passiviteit van elk personage dat, net als het publiek, blijft staren is veel interessanter dan het al dan niet gestolen geld. Alleen een oude man grijpt in, hij duwt de scooter van de dieven omver. Verder doet niemand zelfs maar de moeite om de politie te bellen. In de plaats daarvan staart iedereen ongelovig naar het gebeuren, om er vervolgens aan voorbij te gaan.

Ook Östlunds korte film Autobiographical Scene Number 6882 uit 2005 en het wat langere Family Again (2002) worden diezelfde avond vertoond.