De jongste editie van Kortfilmfestival Leuven onderstreepte het uitstekende en opmerkelijke jaar voor de Vlaamse animatiefilm. Zo won Nienke Deutz met The Miracle (2023) niet alleen de juryprijs voor beste Vlaamse korte animatiefilm, maar ook de prijs voor beste Vlaamse kortfilm tout court. De selectie zat verder vol met ambitieuze films van eigen bodem die het goed doen op internationale festivals. Van vakkundig gemaakte stopmotionfilms, zoals Wander to Wonder van Nina Gantz en Nicolas Keppens’ Beautiful Men, tot humoristische 2D-animatie — zie Levi Stoops’ Drijf die op Annecy de juryprijs won en in Leuven met de publieksprijs naar huis ging.  

Even interessant zijn twee ‘kleinere’ films uit de Vlaamse animatiecompetitie die vrijwel zonder budget gemaakt zijn: Orlando (2023) van Anne Verbeure en Growths (2023) van Elina Pupina, 2D-animatiefilms (Verbeure animeert analoog, Pupinas film bestaat uit digitale tekeningen) met een wonderlijke, haast kinderlijke verbeelding. Beide films tonen queestes waar een specifieke puit centraal staat. 

Verbeure nam een poëtische tekst als leidraad voor haar slechts drie minuten durende film, waardoor Orlando meer als een gedicht dan een verhaal is gestructureerd. Net als in Verbeures afstudeerfilm Rode Reus wordt Orlando bevolkt door eenzame figuren die tegelijkertijd angstig en verwonderd zijn door de wereld rondom hen. Treffend en grappig is bijvoorbeeld het beeld van influencers die dicht opeen zitten in een luchtballon, en proberen de wijde wereld rondom te vatten binnen het kader van hun smartphone. 

De film toont ook de odyssee van een onbekende man naar de maan. Het landschap waar hij zich doorheen baant, toont een mooie tweeledigheid tussen verlatenheid en schoonheid. De fonkelende sterrenhemel is getekend op een kindse manier, vol naïeve verwondering. De maan zelf is een monochrome, grijze vlakte, waarin zelfs geen kraters te bespeuren zijn. Eenzelfde leegheid straalt het gezicht van de man uit, zijn piepkleine oogjes en mondje zijn er bijna volledig in weggedrukt, alsof hij het liefste in een cocon zou kruipen. Het heelal is in Orlando oneindig aantrekkelijk, maar confronteert Verbeures personages tegelijk heel direct met hun tekortkomingen.  

Growths, Elina Pupina’s afstudeerfilm aan Sint-Lukas Brussel is meer verhalend  dan Orlando. Opnieuw staat een odyssee centraal, dit keer gekoppeld aan de  ontplooiing van een jonge vrouw die een speciale doos onder haar bed opent en op Alice in Wonderland-wijze een fantasiewereld in tuimelt. De Oekraïense filmmaker toont een zoektocht naar de culturele identiteit van haar personage. 

Oekraïense folklore, waaronder traditionele kledij en volksmuziek, speelt daardoor ook een belangrijke rol in de beeldtaal en geluidsband van de film, wat het fantasievolle karakter van Growths onderstreept. Het hoofdpersonage ontmoet vele fabelachtige figuren, zoals een wezen met een soort koeienkop dat een bel meedraagt in de kleuren van de Oekraïense vlag (en waarvan de precieze referentie deze schrijver ontgaat). Ergens doet Pupina’s film daarom ook denken aan de films van Hayao Miyazaki, die een specifieke Japanse iconografie inbedt in een imaginaire wereld die herkenbaar is voor een publiek dat de landsgrenzen van de maker overstijgt. Het mythische woud waar Growths zich afspeelt, heeft een universele uitstraling waardoor het erg fijn is om er in te mogen vertoeven.  

Een wezentje dat zowel in Orlando als in Growths een belangrijke rol speelt, is de kikker. Een schuchter diertje dat makkelijk over het hoofd te zien is, maar waarvan zowel Verbeure als Pupina de charme volop belichten. Het beeld typeert hun beide films: deze ‘kleine’ films trekken weinig aandacht naar zich toe maar belonen de kijker die zich openstelt voor hun fantasierijke werelden.