“What a Machine!”

“What a Machine!”

Kortfilmprogramma i.s.m. Eva Van Tongeren, Art Cinema OFFoff en Ursula

© Les mains qui travaillent (Eva Van Tongeren, 2024)

Op woensdag 16 april verwelkomt De Cinema Eva van Tongeren voor de ver­to­ning van Les mains qui travaillent, haar nieu­we korte film waar­rond ze een veel­zij­dig pro­gram­ma samen­stel­de onder de naam “What a Machine!”, in samenwerking met Art Cinema OFFoff, Ursula en Kortfilm.be. Zorgvuldig ver­bindt het een aan­tal films van en met vrou­wen die de rol van de came­ra bevra­gen.

Van Tongeren: “Elke film in dit programma is een leerproces, een poging, een daad van aandacht. Kleine deconstructies van productieprocessen die materialiteit benadrukken. Films over relaties tussen personages, tussen personages en een landschap, tussen beeld en geluid. Een programma dat de huid (van mensen, film en landschappen) leest alsof het politieke, feministische manifesten zijn.

Ik heb mezelf en mijn werk omringd door filmmakers, docenten, kunstenaars en schrijvers die werken aan dekolonisatie, feminisme, emancipatie en burgerrechtenbewegingen. De vrouwen die ik betrok, hadden allemaal het verlangen om het lichaam te bevrijden van stigma en schaamte en het voorzichtig om te vormen tot een symbool van solidariteit en kracht, tot iets dat in staat is om op zachte manier veranderingen te eisen en te bewerkstelligen. Films over oriëntatie en misschien nog wel meer over het verliezen van oriëntatie.”

De vertoning wordt ingeleid door Alex Schuurbiers en Ans Mertens van het Antwerpse collectief Ursula.
 

Programme

Programma

© My Tears Are Dry (Laida Lertxundi, 2009)
Laida Lertxundi, Verenigde Staten, 2009, 4’

Een lied wordt afgespeeld en weer onderbroken. De tekst verwijst naar de eeuwige zonneschijn van Californië. We zien twee vrouwen, een bed, een fauteuil, en het mooie buiten. Lertxundi liet zich inspireren door Bruce Baillie’s korte film All My Life uit 1966.

© La Chambre (Chantal Akerman, 1972)
Chantal Akerman, België, 1972, 11’

De came­ra draait rond haar as en regi­streert de ruim­te van een kamer als een opeen­vol­ging van stil­le­vens: een stoel, wat fruit op een tafel, een ver­za­me­ling een­za­me, wach­ten­de voor­wer­pen. Er is de aan­we­zig­heid van een jon­ge vrouw: filmmaker Chantal Akerman zelf die zit­tend op het bed een appel eet.

© The Measuring of Time (Laura Grisi, 1969)
Laura Grisi, Italië, 1969, 6’

Kunstenaar Laura Grisi telt zandkorrels in de woestijn om het verstrijken van de tijd te meten. Een taak zonder duidelijk einde, een eindeloze repetitieve actie. De camera beweegt spiraalsgewijs om haar heen en onthult traag haar figuur, een landschap, de actie, een kosmos, wat doet denken aan Robert Smithsons film Spiral Jetty (1970). Waar Smithsons werk een gevoel van duurzaamheid op de natuur drukt, benadrukt Grisi de vergankelijke aanraking van het lichaam: afgesteld op energieën die afwisselend fysiek en intiem, wetenschappelijk en spiritueel zijn.

© Les mains qui travaillent (Eva Van Tongeren, 2024)
Eva van Tongeren, België, Nederland, 2024, 8’

Deze kleine filmische uitwisseling toont een vrouwencollectief in Agadez, Niger. De camera zoomt in op de handen van de arbeidersvrouwen en laat de harde omstandigheden van hun dagelijks leven zien. Terwijl ze pinda’s van hun dop scheiden, praten de vrouwen met elkaar over de mannen die langskomen en de aanwezige filmmaker. De korte ontmoeting stelt de vraag hoe een camera gebruikt kan worden door zowel de vrouwen ervoor als erachter om een manier te vinden om met elkaar in contact te komen terwijl ze geen gemeenschappelijke taal delen.

No image
Sarah Maldoror, Frankrijk, 1985, 6’

Een kort portret uit het televisieprogramma Mosaique waarin een jonge Senegalese kokkin vertelt over haar verlangen om door Frankrijk te reizen en protesteert tegen de benaming “immigrant”.

© White Afro (Akosua Adoma Owusu, 2019)
Akosua Adoma Owusu, Ghana, 2019, 6’

Een oude instructievideo over hoe je een afrokapsel kunt aanbieden aan witte klanten wordt afgewisseld met de getuigenis van Owusu’s moeder die als hairstylist werkte bij een kapsalon met voornamelijk wit cliënteel. White Afro biedt een zeldzaam perspectief op het afrokapsel als onmiskenbaar kenmerk van de “Black Power”-bevrijdingsbewegingen, en toont ook hoe niet-zwarte kappers hun salons kunnen inzetten als ruimtes voor politieke verandering.

No image
Tabita Rezaire, Zuid-Afrika, 2014, 3’

Tabita Rezaire is een mediakunstenaar van Frans-Guyaanse en Deense afkomst. Geïnspireerd door kwantum- en kosmische mechanica is Rezaires werk geworteld in tijdruimten waar technologie en spiritualiteit elkaar kruisen als vruchtbare grond om visies op verbinding en emancipatie te voeden. Dit vroege werk speelt zich af in een haarsalon waar vrouwen luid kibbelend en lachend samenkomen. Als je niet van jezelf geniet, waar dan van?

© Skin Film (Emma Hart, 2007)
Emma Hart, Verenigd Koninkrijk, 2007, 11’

Emma Hart plakt sellotape op haar huid en trekt het er dan weer af. Stukjes huid blijven op de tape zitten. Vervolgens plakt ze de tape met huid op een 16mm-film. “Ik heb een film gemaakt van hoeveel ruimte ik in beslag neem en die duurt 11 minuten om te bekijken,” aldus Hart.