In Old Child van Elettra Bisogno en Hazem Alqaddi schetsen droomachtige, onscherpe beelden de herinneringen van Hazem, die uit Gaza migreerde naar België. Halverwege de kortfilm, wanneer hij steile trappen af dendert, leren we dat Hazem een rolschaatser is. Daarop volgt een langere scene waarin hij met de handcamera op twee jonge rolschaatsende meisjes inzoomt. We blijven hen volgen terwijl ze in snelle cirkels schaatsen. De sequentie heeft iets hypnotisered, bedwelmend.

Meer dan een moment van kinderlijke vreugde middenin een stroom van complexere beelden en traumatische herinneringen die voor Hazem’s geestesoog verschijnen, symboliseert het rolschaatsen een verlangen naar beweging — in sterk contrast met de beperkingen op de bewegingsvrijheid van de Palestijnen in de context van hun koloniale bezetting. Die gelden in het bijzonder voor de al zestien jaar durende (illegale) blokkade van de Gazastrook, die voorafging aan de huidige genocide.

Sinds 2007 legt het Israëlische apartheidsregime een land-, lucht- en zeeblokkade op aan de Gazastrook. Mensen noch goederen kunnen de smalle landstrook sindsdien vrij in en uit. Voor de doorgang van voedselproducten berekent het Israëlische regime hoeveel calorieën nodig zijn om te overleven, en zelfs bij ernstige ziekte blijft het uitreisverbod bijna altijd gelden.

In een scene aan het begin van de film toont Hazem op Google Maps waar zijn thuis ligt, in Shokat as-Sufi, in de zuidelijke Gazastrook. Hazem zoomt uit tot we de wereldbol te zien krijgen. Met zijn cursor kantelt hij de aardbol om zijn as. “I move the world.”

Het reisverbod leidde in Gaza samen met de zeer beperkte toegang tot medicijnen en medisch materiaal tot een precaire gezondheidssituatie. De publieke gezondheidszorg is zo goed als volledig verwoest door de aanvallen op ziekenhuizen en het afsluiten van elektriciteit en brandstof. Het water is ernstig vervuild, de sanitaire voorzieningen zijn al decennialang onderontwikkeld.

Ook de economie verkeert in een desastreuze staat: Gaza kent het hoogste percentage werkloosheid ter wereld, de helft van de jongeren is werkloos. De blokkade veroordeelde de Palestijnen in Gaza – 2,3 miljoen voor de genocide – niet alleen tot armoede en onderontwikkeling maar ook tot een collectief psychologisch trauma. Vooral voor jongeren eist de uitzichtloosheid volgens Oxfam mentaal een tol. “Een volle Palestijnse generatie is letterlijk in een geblokkeerd leven geboren,” aldus Gazaanse mensenrechtenactivist Mahmoud AbuRahma.

Bovenal is dat wat de bezetting en blokkade doen: ze immobiliseren, maken beweging onmogelijk. De architectuur van apartheid kenmerkt zich door de illegale muur, talloze checkpoints en wegversperringen, en wordt versterkt door massale surveillance, fysieke barrières en wettelijke beperkingen. Maar ook de willekeurige arrestaties en administratieve detentie van duizenden Palestijnen, inclusief kinderen en jongeren, zijn een uiting van die bewegingsrestrictie. Voor de genocide werd de Gazastrook dan ook de grootste openluchtgevangenis ter wereld genoemd.

De meisjes blijven schaatsen, rond en rond. Hazem reikt één van hen de hand toe.

De immobilisatie en verhindering van beweging richt zich ook op de lichamen van de Palestijnen zelf. Verschillende mensenrechtenorganisaties zoals Al Haq stippen aan dat het Israëlische leger een doelbewust zogeheten ‘shoot to maim’ or ‘shoot to cripple’ beleid voert. Daardoor is een generatie ontstaan van Palestijnse jongeren met handicaps. Volgens een onderzoek van de Verenigde Naties werd ruim 80 procent van de 6.106 demonstranten die gewond raakten tijdens de vredesoptocht The Great March of Return in de onderste ledematen geschoten. Eén van hen was wielrenner Alaa al-Dali, die werd door een sluipschutter in het been getroffen. In 2020 werd hij mede-oprichter van Gaza Sunbirds, allen paracyclisten die amputaties ondergingen als gevolg van het koloniaal geweld.

Naast het recordaantal vermoorde kinderen in de context van gewapende conflicten, kent Gaza nu ook het recordaantal kinderen met amputaties. Save the Children rapporteert hoe sinds de genocide tien kinderen per dag één of beide benen verliezen. De amputaties worden vaak zonder verdoving uitgevoerd, en door het gebrek aan adequate medische zorg is er volgens Artsen zonder Grenzen een groot risico op fatale complicaties.

Ook onrechtstreeks leidt de genocide tot invalidering. Zo leiden de doelbewuste  aanvallen op waterputten, sanitaire voorzieningen en afvalwaterzuiveringsinstallaties en het belemmeren van essentiële hygiënische voorzieningen tot de uitbraak van epidemieën en infectieziekten zoals polio. Volgens Jewish Voices for Peace hanteert de Israëlische regering een dubbele strategie: de volledige vernietiging van Gaza en het creëren van onleefbare omstandigheden, beide erop gericht om zoveel mogelijk slachtoffers te maken. Ook Palestijns chirurg Ghassan Abu Sitta spreekt van een bewuste ‘catastrophisation’ van de medische sector, die ook na een staakt-het-vuren door de belegering zal voortduren.

Wanneer Hazem zijn camera op de op een bank uitrustende meisjes richt, verbergen ze hun gelaat en rolschaatsen ze giechelend weg.

De systemische invalidering van Palestijnen is het gevolg van het koloniale, racistische systeem waarbij ze niet alleen worden geracialiseerd, maar worden onderworpen aan disabling racism. Zo wijst prof. dr. Sami Schalk in Black Disability Politics uit hoe handicap in zwarte gemeenschappen vaak het gevolg is van staats- en politiegeweld, medisch racisme en gebrek aan toegang tot middelen. Kolonialisme en racisme produceren niet alleen geracialiseerde anderen, maar markeren hun lichamen ook voor invaliditeit en vernietiging. Dat geldt ook voor Palestijnen, en bij uitstek in de context van genocide, zoals activist Alice Wong schrijft: "Genocide is a mass disabling event.”

Tegen die achtergrond wordt beweging een vorm van verzet. Beweging in de vorm van fietsen, bijvoorbeeld. Toen de eerdergenoemde Gaza Sunbirds in april voor het eerst na zes maanden weer fietsten om humanitaire hulp te leveren aan getroffen burgers, schreven ze bij hun post: “It felt like we were flying, we even forgot about the planes above us.” Rolschaatsen – dat samen met skateboarden vaak wordt begrepen als een subversieve subcultuur in neoliberale stedelijke ruimtes – vormt daar misschien wel het voorbeeld van par éxcellence, precies omdat het zo belichaamd is: de rolschaatsen omhelzen Hazems voeten, de wieltjes bevinden zich recht onder zijn zolen, als een verlengstuk. Een rolschaatser stapt niet zomaar, maar glijdt over het asfalt in lange bewegingen, bewegingen die precies zijn wat het koloniale regime tracht te ondermijnen: ononderbroken, vloeiend, vrij.